اين روزنامه درباره قطع گاز ترکمنستان گزارش داده است: تناقض‌هاي جدي وزير نفت درباره واردات گاز از ترکمنستان حالا شرايط را براي شخص وزير نفت سخت کرده است؛ حالا زنگنه و مديرانش دست به آسمان بلند مي‌کنند که هوا سرد نشود که اگر بشود کشور در يک بحران جدي فرو خواهد رفت.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، از چند سال پيش بود که ترکمنستان خواستار افزايش قيمت گاز صادراتي خود به ايران شد که مورد موافقت قرار گرفت ولي وزير نفت براي پرداخت اين مبلغ گفت که 8/1 ميليارد دلار مورد ادعاي ترکمنستان در قالب صدور خدمات فني و مهندسي انجام مي‌پذيرد. وي در سال 94 گفته بود که واردات گاز از ترکمنستان نياز کشور نيست و ايران به حدي از توان توليد گاز دست يافته است که مي‌تواند گاز خود را تأمين کند و اگر از ترکمنستان گازي دريافت مي‌شود به دليل پيوندهاي سياسي و روابط ديپلماتيک ميان اين دو کشور است.
در واقع زنگنه معتقد است ايران به ترکمن‌ها لطف دارد که از آنها گاز خريداري مي‌کند. او همچنين پذيرفته بود که ايران به ترکمنستان بدهکار است و براي پرداخت بدهي خود روش‌هايي را در نظر گرفته است. ترکمن‌ها يکبار در سرماي بي‌سابقه سال 86 گاز را به روي ايران قطع کردند که با رايزني‌هاي انجام شده اين گاز وصل شد و مرحوم کردان قائم مقام وقت وزير نفت طي سفري به عشق آباد با آنها وارد مذاکره شد و توانست گاز را وصل کند.
از آن روزها 9 سال مي‌گذرد و باز هم ترکمن‌ها با شيوه هميشگي خود ميزان صادرات خود به ايران را از 28 ميليون متر مکعب به 2 ميليون متر مکعب کاهش دادند. مديرعامل شرکت ملي گاز ايران به همراه کارشناسان امور بين‌الملل به عشق آباد سفر کردند تا آنها را متقاعد کنند گاز وصل شود.
عراقي به عشق‌آباد رفت و جلسات فشرده‌اي را با شرکت ترکمن گاز برگزار کرد. سرانجام مذاکرات و رايزني‌ها به اين نقطه رسيد که اگر ايران بدهي معوق خود را پرداخت کند آنها گاز را وصل مي‌کنند و در صورت عدم‌پرداختي گاز قطع مي‌شود. بهانه‌گيري‌هاي ترکمن‌ها تمامي نداشت تا اينکه عراقي با نظر وزير نفت تصميم مي‌گيرد به ايران بازگردد ولي قرار شد تيم مذاکره‌کننده در عشق‌آباد مشغول مذاکره باشد.
رسانه‌هاي همسو با وزارت نفت در فضاي مجازي نوشتند که ايران به ترکمنستان باج نداد و عراقي به فرودگاه رفته است. اندکي بعد خبر تکميلي با تلفيقي از قهرمان‌سازي اعلام شد که موضع قدرتمندانه ايران موجب شد ترکمن‌ها به پاي هواپيماي عراقي رفته و با خواهش و تمنا از او بخواهند به جلسات ادامه دهد. در نهايت هم اينگونه گفته شد که تفاهم حاصل شد و متن تفاهمنامه بايد به امضاي رئيس‌جمهور ترکمنستان برسد.
وزيرنفت حالا ظهور و اعلام کرد که متن اين تفاهمنامه به امضاي رئيس‌جمهور اين کشور رسيده و مشکل واردات گاز از ترکمنستان حل شد. فرداي آن روز برخي رسانه‌ها با تمجيد از قدرت ديپلماسي وزارت نفت به اين موفقيت ساختگي لقب «برجام گازي» دادند و از زنگنه به عنوان يک قهرمان بت ساختند. مديرعامل شرکت ملي گاز هم مصاحبه کرد و گفت طبق توافقات صورت‌گرفته ديگر مشکلي در اين باره وجود ندارد و ترکمنستان تا 5 سال آينده به ايران گاز صادر مي‌کند.
وقتي گفته شد مشکلي از بابت گاز ترکمنستان وجود ندارد شرکت ملي گاز آن‌را اعلام رسمي کرد ولي در بخشي از توضيحات خود اينچنين نوشت: «تفاهم با ترکمنستان امضا شده است ولي مردم همچنان در مصرف گاز صرفه‌جويي کنند.» اين جمله نشان داد هنوز نگراني‌هايي وجود دارد و نمي‌توان به اين تفاهم اميدوار بود تا آنکه ترکمن‌ها در يک تصميم سريع و متناقض با تفاهم خود تصميم گرفتند گاز را قطع کنند و به تعطيلات بروند. شرکت ملي گاز هم بيانيه داد و نوشت: «آنها فلکه را بسته‌اند و همه اين بي‌عهدي‌ها و زياده‌خواهي آنها تقصير دولت قبل است!»
اينکه ترکمن‌ها بدعهدي کرده‌اند و بايد تاوان اين بي‌وفايي را بدهند به کنار اما پرسش اصلي اين است که چه اتفاقي رخ مي‌دهد که تفاهم با ترکمن‌ها به نام «ديپلماسي گازي» نوشته مي‌شود ولي شکست در آن به معناي خرابکاري دولت قبل است؟ شخص وزير نفت با حمايت از واردات گاز از اين کشور گفته بود اين واردات در راستاي تعاملات منطقه‌اي است ولي چرا گفته نمي‌شود اگر اين واردات در خدمت چنين هدفي است چرا ترکمن‌ها به زير ميز مي‌زنند؟ دقيقاً چه اتفاقي رخ داده است؟...
طرف مقابل بدعهدي کرده و شرکت ملي گاز ايران اين بداخلاقي را به حساب دولت قبل نوشته است. آنها مي‌گويند در دولت قبل توافق شده است قيمت گاز صادراتي به ايران 9 برابر شود و اين دولت زير بار آن نمي‌رود در حالي‌که وزير نفت رسماً آن را پذيرفته و اعلام کرده است اين بدهي پرداخت مي‌شود. کساني که تفاهم هفته گذشته را برجام گازي ناميدند و سعي کردند اين مهم را قدرت شخصي زنگنه بدانند حالا زمين را عوض کرده و با متهم کردن دولت قبل بدعهدي ترکمنستان را بهانه کم‌کاري وزارت نفت کرده و از مردم مي‌خواهند در مصرف گاز صرفه‌جويي کنند. دولت وارد چهارمين سال فعاليت خود شده است و همچنان گويا در ماه‌هاي نخست استقرار خود به‌سر مي‌برد که آدرس کم‌کاري خود را به دولت قبل مربوط مي‌داند.
کسي به اين وعده زنگنه اشاره‌اي نمي‌کند که زنگنه در تاريخ20 مرداد 94 رسماً اعلام کرده بود ايران تا پايان آن سال از واردات گاز ترکمنستان بي‌نياز مي‌شود. وزير نفت در آن روز گفته بود: اگرچه ايران به گاز ترکمنستان نياز ندارد اما روابط اقتصادي و سياسي با اين کشور براي ايران بسيار مهم و ارتباط با اين کشور استراتژيک است. با توجه به مشکل تحريم و انتقال پول تصميم گرفته شد طلب اين کشور در قالب صدور کالا و خدمات مهندسي پرداخته شود که روش خوبي براي پرداخت مطالبات ترکمنستان است.
اين سخنان وزير نفت به معناي آن است که وزارت نفت هنوز با مفهوم «روابط استراتژيک» آشنا نيست و نمي‌داند در اين رابطه استراتژيک اين اختلافات منجر به بروز چنين شرايطي نيست. به هر حال قطع گاز در فصل زمستان براي کشور پرهزينه است و اين دره بزرگ نتيجه اهمال و قهرمان‌سازي‌هاي سطحي است که شرکت ملي گاز مي‌خواهد آن را با دعوت مردم براي صرفه‌جويي کم‌رنگ کند. نه وعده‌هاي زنگنه براي خودکفايي در تأمين نيازهاي گازي کشور به سرانجامي رسيد و نه داستان دلخوش کردن‌هاي بيجا نسبت به روابط استراتژيک تمامي دارد.
روزنامه جوان